Bài kiểm tra tâm lý là cách đơn giản và hiệu quả để bạn đánh giá sức khỏe tinh thần ngay tại nhà. Nếu bạn đang lo lắng về những dấu hiệu bất ổn như lo âu, mất ngủ hay mệt mỏi kéo dài, 3 bài kiểm tra phổ biến như DASS 21, PHQ-9 và Beck sẽ giúp bạn hiểu rõ tình trạng của mình và tìm ra hướng giải quyết phù hợp!
3 bài kiểm tra tâm lý phổ biến
Các bài kiểm tra tâm lý phổ biến dưới đây là những công cụ được thiết kế khoa học để đánh giá sức khỏe tinh thần. Chúng không chỉ dễ sử dụng mà còn được chứng minh hiệu quả trong việc phát hiện sớm các vấn đề tâm lý, đặc biệt là trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết từng bài kiểm tra để biết cách áp dụng và ý nghĩa của kết quả.
1. Thang trầm cảm DASS 21
Thang trầm cảm DASS 21 (Depression Anxiety Stress Scales) là một trong những công cụ phổ biến được thiết kế để đánh giá mức độ trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Thang DASS 21 không chỉ đánh giá mức độ trầm cảm mà còn cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố tâm lý khác có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.
Phương pháp thực hiện: Trả lời từng câu hỏi dựa trên mức độ trải nghiệm, từ 0 (không xảy ra) đến 3 (luôn xảy ra). Các câu hỏi được chia thành ba nhóm, mỗi nhóm đại diện cho một khía cạnh:
- Trầm cảm (7 câu): Đo lường cảm giác buồn bã, chán nản.
- Lo âu (7 câu): Tập trung vào cảm giác lo lắng, hồi hộp không rõ nguyên nhân.
- Căng thẳng (7 câu): Đánh giá sự mất kiểm soát trong các tình huống hàng ngày.
Ví dụ câu hỏi
- “Bạn có cảm thấy không thể tập trung khi làm việc không?”
- “Bạn có cảm thấy không ai quan tâm đến mình không?”
- “Bạn có cảm thấy khó thở ngay cả khi mình không bạn việc nặng không?”
- “Bạn có bị thiếu kiên nhẫn với những thứ gây cản trở việc bạn đang làm?”
- “Bạn có cảm thấy bản thân dễ bị kích động không?”
Sau khi trả lời, tổng điểm của từng nhóm được tính riêng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của từng vấn đề tâm lý.
Kết quả: Được phân thành 4 mức độ từ nhẹ đến rất nặng cho từng khía cạnh theo bảng bên dưới:
Mức độ | Tổng điểm/ Khía cạnh | ||
Stress | Lo âu | Trầm cảm | |
Nhẹ | 15 – 18 | 8 – 9 | 10 – 13 |
Vừa | 19 – 25 | 10 – 14 | 14 – 20 |
Nặng | 26 – 33 | 15 – 19 | 21 – 27 |
Rất nặng | >= 34 | >= 20 | >= 28 |
2. Thang trầm cảm PHQ-9
PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9) là một công cụ đánh giá trầm cảm được thiết kế dựa trên các tiêu chuẩn chẩn đoán của DSM-V (Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần). Mặc dù chỉ có 9 câu hỏi, PHQ-9 tập trung hoàn toàn vào trầm cảm, rất phù hợp cho các bác sĩ hoặc người cần đánh giá trầm cảm một cách chính xác
Phương pháp thực hiện: Gồm 9 câu hỏi, mỗi câu hỏi tập trung vào một triệu chứng trầm cảm phổ biến như buồn bã, mất hứng thú, thay đổi giấc ngủ và suy nghĩ tiêu cực. Nó được dựa trên cảm giác và hành vi của bạn trong hai tuần gần đây nhất. Các câu trả lời được xem xét theo các mức độ sau đây:
- 0: Hầu như không
- 1: Một vài ngày
- 2: Hơn một nửa số thời gian
- 3: Gần như mỗi ngày
Ví dụ câu hỏi
- “Bạn có cảm thấy buồn bã, tuyệt vọng không?”
- “Bạn có gặp khó khăn trong việc ngủ hoặc ngủ quá nhiều không?”
- “Bạn có nghĩ đến cái chết hoặc làm đau bản thân mình không?”
- “Bạn có cảm thấy chán ăn, ăn quá nhiều hoặc thường xuyên bỏ bữa?”
Kết quả: Dựa trên tổng điểm, kết quả được chia thành các mức độ theo bảng bên dưới:
Mức độ | Tổng điểm |
Trầm cảm nhẹ | 5 – 9 |
Trầm cảm trung bình, vừa phải | 10 – 14 |
Trầm cảm nặng | 15 – 19 |
Trầm cảm rất nặng | >= 20 |
3. Bài test trầm cảm Beck
Beck Depression Inventory (BDI) là bài kiểm tra nổi tiếng do nhà tâm lý học Aaron T. Beck phát triển. BDI tập trung vào trầm cảm nhưng xét nghiệm kỹ lưỡng hơn về cảm xúc, hành vi và thể chất, giúp đánh giá chi tiết và phân tích các triệu chứng cụ thể trong thời gian ngắn. Công cụ này được bác sĩ chuyên nghiệp tin dùng với độ chính xác đến 99%.
Phương pháp thực hiện: Bài test gồm 21 câu hỏi, mỗi câu đại diện cho một triệu chứng trầm cảm cụ thể như cảm giác thất vọng, cảm giác vô dụng và các biểu hiện sinh lý như mất ngủ hay thay đổi khẩu vị. Mỗi câu có 4 mức độ (từ 0 đến 3), phản ánh tần suất hoặc mức độ nghiêm trọng của triệu chứng:
- 0: Không có triệu chứng.
- 1: Triệu chứng nhẹ.
- 2: Triệu chứng trung bình.
- 3: Triệu chứng nặng.
Ví dụ câu hỏi
- “Bạn có cảm thấy không còn hứng thú với những hoạt động mà trước đây yêu thích không?”
- “Bạn có suy nghĩ đến việc tự làm hại bản thân không?”
- “Bạn có cảm thấy thất vọng hoặc căm thù bản thân mình không?”
- “Bạn có cảm thấy tương lai tuyệt vọng và không thể cải thiện không?”
Kết quả: Tổng điểm của bài kiểm tra Beck được chia thành các mức độ theo bảng bên dưới:
Mức độ | Tổng điểm |
Trầm cảm nhẹ | 14 – 19 |
Trầm cảm vừa phải | 20 – 28 |
Trầm cảm nặng | >= 29 |
Mỗi bài kiểm tra có những ưu điểm riêng và phù hợp với từng đối tượng khác nhau, tùy thuộc vào mục đích bạn cần. Nếu nhận thấy mình thuộc mức độ nặng hoặc rất nặng, bạn nên sắp xếp thời gian gặp chuyên gia để được tư vấn và điều trị. Điều này giúp bạn không chỉ xử lý vấn đề hiệu quả mà còn ngăn ngừa các tác động tiêu cực lâu dài đến cuộc sống.
Sức khỏe tâm lý là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống. Với các bài kiểm tra tâm lý như DASS 21, PHQ-9 và Beck, bạn có thể tự đánh giá trạng thái tinh thần một cách đơn giản và hiệu quả tại nhà. Đừng ngần ngại bắt đầu ngay hôm nay để hiểu rõ hơn về bản thân và tìm giải pháp chăm sóc sức khỏe tâm lý phù hợp.